Technische informatie over deze foto

Camera: Nikon D700
Lens: Nikon 24-70 mm f/2.8
Brandpuntsafstand: 24 mm
Sluitertijd: 1,3 sec
Diafragma: f/22
ISO: 100

Met beelden kun je impact maken en dat geldt helemaal als je een prachtige panorama schiet. Dat hoeft zeker niet moeilijk te zijn, maar je moet wel even weten wat je moet doen. Daarom vroegen we expert Dave Zuuring of hij wellicht de nodige uitleg kan geven.

Laten we eerst simpel beginnen door te definiëren wat een panoramafoto is. Het is een beeld dat flink wijder is dan een standaard foto. Er zijn geen harde eisen, maar de gebruikelijke verhouding van een panorama is 16:9, echter kun je nog wat extremer gaan door met je beeldverhouding tussen 2:1 en 3:1 te gaan zitten. Een kwalitatief hoogstaande panorama wordt gemaakt door meerdere beelden naast elkaar te maken en deze in nabewerking samen te voegen, oftewel ‘stitchen’. Zeker bij grote afdrukformaten gaat zo’n beeld dan veel indruk achterlaten.
 
Nog een belangrijke vraag die we stellen, wanneer ga je nu eigenlijk aan de slag met het maken van een panorama? Dat is natuurlijk een kwestie van smaak, maar soms heb je van die momenten dat je met een wijde groothoeklens niet heel dicht op je onderwerp kunt komen. Neem bijvoorbeeld een tegenoverliggende bergtop. Een wijd beeld kan dan juist de nodige kracht verliezen, omdat je te ver weg staat. Op zulke momenten is het slim om aan de slag te gaan met de panorama-techniek. Is de omgeving omringt met veel verticale objecten, zoals windmolens, bomen of grote gebouwen, ook dan kun je kiezen voor panorama.

​Uiteraard heb je wat materiaal nodig om een panorama te maken. We gaan dat even kort bespreken. Allereerst heb je uiteraard een camera nodig en in feite is iedere camera geschikt. Handig is het wel dat je kennis en verstand hebt van de belichtingsinstellingen. Immers als je een wijds beeld gaat fotograferen, dan wil je een evenwichtige belichting realiseren. Kijk dus goed naar de contrasten en vind een gemiddelde in je belichting tussen de hoeken van het panoramabeeld. Probeer dan ook handmatig hiermee aan de slag te gaan, zodat er geen grote verschillen ontstaan.
Qua objectieven kun je eigenlijk alle brandpunten gebruiken. Besef echter wel dat een ultra-groothoek alles een stuk complexer maakt. Dan heb je hulpmiddelen nodig als een nodal slider om het parallax effect tegen te gaan. Nogal een technisch verhaal, dus daar gaan we je nu niet mee vermoeien. We houden het in deze blog laagdrempelig en gaan uit van standaard brandpuntsafstanden tussen de 24 en 400 mm.
 
Belangrijk ingrediënt voor een goede panoramafoto is een stevig statief met handig balhoofd. Hoewel je werkwijze wat wordt vertraagd, zul je snel de voordelen zien van deze stabiele opstelling. Op deze manier is het gemakkelijk om telkens eenzelfde overlap te creëren, zodat ieder bewerkingsprogramma razendsnel jouw beelden kan verwerken tot een panorama. Kijk ook even goed naar het balhoofd dat je gebruikt en de assen waarover deze beschikt. Bovenop de bal zet je je camera vast in een klem, via een snelwisselplaatje. Bij veel koppen is deze klem niet te draaien, echter zijn er balhoofden op de markt te verkrijgen die wel horizontaal draaibaar zijn. Deze klemmen zijn ideaal voor panorama’s, want je camera kan op die manier namelijk perfect horizontaal draaien, zelfs als je statief niet volledig waterpas staat. Beschikt je statiefkop niet over deze functie, dan is er nog geen man (of vrouw) overboord. Er zijn namelijk ook losse panoraklemmen te verkrijgen.

​Naast deze klem kun je eventueel ook kiezen voor een leveling base. Dit product zorgt er eigenlijk voor dat je gehele systeem waterpas gezet wordt. Deze oplossing wordt vooral veel in de videowereld gebruikt. Tenslotte is het ook handig om een draadontspanner te gebruiken. Op die manier kun je snel werken, want je hebt immers een hand vrij om je camera met panoramaklem te draaien. Nog zo’n handige accessoire is een L-bracket of statiefgondel. Op dezelfde locatie, zonder je statief aan te hoeven raken, maak je heel snel een totaal andere panorama. Met deze producten kun je namelijk eenvoudig de camera (of lens) van landschap- naar portretmodus draaien. 
 
Nu je de juiste materialen hebt gekozen, is het uiteraard tijd voor actie. In principe hoeft het allemaal niet heel moeilijk te zijn. De basis is en blijft dat je een goed stabiel standpunt kiest en je apparatuur waterpas zet. In combinatie met een panoramaklem is het dan een kwestie van je camera bewegen en voldoende foto’s maakt met de nodige overlap. Denk daarbij aan zo’n dertig procent ten opzichte van het vorige beeld. Op die manier heb je voldoende materiaal om in ieder nabewerkingsprogramma een mooie panorama van je foto’s te maken. 
 
Uiteraard valt er nog meer te vertellen over het maken van een panorama. Dat hebben we in een tweede aflevering gezet. Daar gaan we dieper in op de verschillende valkuilen en geven we tips op het gebied van panoramafotografie.